Meta l-parlament ġie biex jivvota fuq l-abbozz ta’ liġi dwar iż-żieda fis-self lill-Greċja kif propost mill-ftehim Il-Faċilità għall-Istabbilta Finanzjarja Ewropeja, Wenzu Gonzi u l-gvern tiegħu ma stennewx li Alfred Sant se joħloq l-intoppi. Sant kellu raġunijiet sodi għall-oġġezzjonijiet tiegħu; kien qed jinsisti li jkun hemm dibattitu u vot għar-ratifikazzjoni tal-ftehim bejn l-istati membri tal-Unjoni Ewropeja. Dan kien il-kliem ta’ Sant fl-għeluq tal-intervent tiegħu:
“Inħoss li is-sitwazzjoni mhix aċċettabbli f’pajjiż demokratiku… Fi żmien meta parlamenti Ewropej oħrajn – anke dak tal-Germanja – qed jagħmlu ħilithom biex jissalvagwardjaw l-integrità u s-sovranità tagħhom, għallinqas imissna niżguraw li aħna nimxu f’linja dritta fejn jidħlu l-liġijiet tagħna.” (Kwotazzjoni maqluba għall-Malti mit-test meħud minn rapport fil-MaltaToday.)
Ir-risposta ta’ Gonzi kixfet il-mentalità kemm tiegħu u kemm tal-partit tiegħu. Minflok li apprezza l-importanza tal-oġġezzjoni ta’ Sant, Gonzi ħadha qatta’ bla ħabel kontrih għax ħassu umiljat meta rċieva telefonati minn “ambaxxaturi importanti” jistaqsuh għala d-dewmien fil-vot.
Tipikament ħaseb fl-interess tal-barrani, u mhux f’dak ta’ Malta. ħaġa li ma tiskantanix. Dal-partit minn ġuf ommu kien qaddej tal-barrani. Bħala l-Partito Nazionalista l-Patria għalih ma kenitx Malta imma l-Italja. Mhux biss. Mar-rebħa ta’ Mussolini fl-Italja dal-partit intrabat mal-Faxxisti, appoġġja lil Mussolini u lill-Balilla (iż-żgħażagħ faxxisti.) Dan l-appoġġ intemm mat-Tieni Gwerra Dinjija, meta Nerik Mizzi u oħrajn sfaw eżiljati fl-Uganda. (Għalkem ta’ min isemmi li s-sentimenti ta’ wħud baqgħu ma nbidlux; għad hemm min igħożż il-bust ta’ Mussolini f’daru.)
Wara l-gwerra sabu sid ieħor: il-Gvern Ingliż.
Min-naħa tiegħu l-Malta Labour Party taħt it-tmexxija ta’ Mintoff fil-ħamsinijiet ħareġ bl-għajta ta’ Integrazzjoni jew Indipendenza. Meta Mintoff għaraf li l-Ingliżi ma riedu b’xejn jaċċettaw l-integrazzjoni sħiħa ta’ Malta (jiġifieri bi drittijiet kollha għall-Maltin li kellhom l-Ingliżi nfushom) mexxa l-ġlieda għall-indipendenza. U hawn sab l-oppożizzjoni tal-Knisja u tal-Partit Nazzjonalista. Biex imbagħad, taħt it-tmexxija tal-Prim Ministru George Borġ Olivier, Malta kisbet l-hekk imsejħa Indipendenza, bir-Reġina tibqa’ ssaltan, bi Gvernatur Ingliż, b’bażi militari Ingliża u tan-NATO, u tista’ tgħid kollox baqa’ f’idejn l-Ingliżi.Kemm ilu fil-gvern il-PN, mill-1987 ‘l hawn, rajna l-istess attitudni lejn il-barrani. Kull ma setgħu jbiegħu biegħuh, inkluż it-Tarzna u s-Sea Malta. Kemm se jdumu biex ibiegħu lill-Air Malta?
Ngħidu x’ngħidu bi kritika kontra Mintoff, dal-mexxej Laburista dejjem saħaq fuq il-motto ‘Malta l-ewwel u qabel kollox.’ Lill-Ingliżi waqfilhom malli ġie elett fl-1971. U laħaq ftehim magħhom biex l-aħħar truppi jitilqu minn Malta fl-1979.
Wera l-istoffa tiegħu fil-qasam internazzjonali għadd ta’ drabi. Inkluż meta għaraf lill-gvern taċ-Ċina qabel ma tawha l-għarfien tagħhom il-gvernijiet tal-Punent. Daħħal lil Malta fil-Moviment tal-Pajjiżi Mhux Allinejati. Fl-1983 webbes rasu u ma ħalliex jintlaħaq ftehim fil-Konferenza fuq Is-Sigurtà u l-Koperazzjoni fl-Ewropa qabel ma l-pajjiżi l-oħrajn jaċċettaw il-prinċipju li s-sigurtà fl-Ewropa teħtieġ is-sigurtà fil-Mediterran.
Dik is-sena jiena nzertajt kont qed nistudja f’Tuneż għal sitt ġimgħat fis-sajf. Konna grupp internazzjonali ta’ żgħażagħ miġburin f’bitħa u wieħed mis-Senegal, li kien qed jaqra l-gazzetta Le Monde, urieni artiklu fejn l-editur maqdar lil Mintoff u staqsa għala pajjiż daqs tikka jitħalla’ jwaqqaf il-ftehim? Ovvjament lis-Senegaliż weġibtu li Malta hija pajjiż indipendenti u sovran u għandha l-istess drittijiet daqs kwalunkwe pajjiż ieħor.
Mhux se jkun Gonzi li jrabbi sinsla bġal din. Meta faħħritu Hilary Clinton dan l-aħħar tgħidx kemm xejru denbu. Ċinga u kullar kien jonqsu. Fetch, Fido, fetch!
